Nhiều doanh nghiệp thường nói rằng năm vừa qua họ không xuất hiện một đầu ra không phù hợp nào (sản phẩm không phù hợp), điều này là hết sức vô lý, nguyên nhân là do chính họ cho rằng các đầu ra rớt đất, hay hàng hư là điều xảy ra hàng ngày không phải là đầu ra không phù hợp nên không cần phải lập phiếu báo cáo đầu ra không phù hợp. Điều này hoàn toàn sai so với tinh thần của tiêu chuẩn.
Thế nào là đầu ra không phù hợp?
Đầu ra không phù hợp là sản phâm không đáp ứng một yêu cầu quy định cho chúng, ví dụ như hàng hư, hàng rớt đất, hàng sai lỗi, …. Trong suốt quá trình sản xuất, việc xuất hiện đầu ra không phù hợp là bình thường, chúng phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng (máy móc, công nghệ, …), nguồn nguyên liệu, trình độ quản lý và tay nghề của người lao động. Vì vậy kiểm soát đầu ra không phù hợp là một điều khoản bắt buộc để ngăn ngừa đầu ra không phù hợp này đến tay khách hàng và điều này được yêu cầu trong điều khoản 8.7 Kiểm soát đầu ra không phù hợp của tiêu chuẩn ISO 9001:2015
Chính vì đầu ra không phù hợp xuất hiện hàng ngày nên tiêu chuẩn phải nhắc doanh nghiệp rằng phải kiểm soát chúng để nhằm ngăn ngừa việc vô tình chuyển giao hay sử dụng đầu ra không phù hợp (ở tất cả các giai đoạn của quá trình sản xuất và cung cấp dịch vụ) (theo điều khoản 8.7 ISO 9002:2017).
Khi nào sản phẩm không phù hợp phải thực hiện hành động khắc phục?
Để kiểm soát đầu ra không phù hợp bạn phải có hồ sơ ghi nhận quá trình xuất hiện, cách ly, đánh giá và xử lý chúng. Điều này nghĩa là bạn phải báo cáo số lượng xuất hiện, đề xuất biện pháp xử lý và đánh giá chúng. Hoạt động này có thể hiểu là phải lập phiếu báo cáo đầu ra không phù hợp.
Hành động khắc phục là hành động loại bỏ nguyên nhân sự không phù hợp, nhằm ngăn ngừa chúng lập lại trong tương lai. Hành động khắc phục thuộc yêu cầu của điều khoản 10.2 của tiêu chuẩn. Hành động khắc phục ở điều khoản 10.2 hướng đến giải quyết tất cả các sự không phù hợp của hệ thống, chúng bao gồm một phần của sản phẩm không phù hợp điều khoản 8.7. Ngoại trừ các một phần của sản phẩm không phù hợp, thì tất cả sự không phù hợp xuất hiện ở các điều khoản còn lại của tiêu chuẩn điều phải xem xét thực hiện hành động khắc phục 10.2.
Không phải tất cả đầu ra hay sản phẩm không phù hợp này điều phải thực hiện hành động khắc phục. Vậy khi nào một đầu ra không phù hợp ở điều khoản 8.7 tiêu chuẩn ISO 9001:2015 phải thực hiện động khắc phục theo điều khoản 10.2? Trong các trường hợp sau phải xem xét hành động khắc phục:
- Một đầu ra không phù hợp hoàn toàn mới xuất hiện, trước đây chưa xuất hiện;
- Một đầu ra không phù hợp trước đây đã thực hiện hành động rồi nhưng giờ lại tái diễn (không phải do đặc điểm công nghệ);
- Một đầu ra không phù hợp xuất hiện mang tính hệ thống (lập đi lập lại) mà nguyên nhân không phải do đặc điểm công nghệ;
- Đầu ra không phù hợp lọt qua được chốt kiểm soát sau cùng được thiết kế để kiểm soát chúng;
- Đầu ra không phù hợp do khiếu nại khách hàng.
Đối với các đầu ra không phù hợp loại này phải thực hiện hành động khắc phục để loại bỏ nguyên nhân sự không phù hợp, đồng thời ngăn cản chúng được thông quan hoặc có thể đến tay người tiêu dùng.
Thực tế việc xử lý sản phẩm không phù hợp tại các doanh nghiệp?
Có nhiều công ty nói rằng, do mặt hàng họ sản xuất có giá trị thấp nên họ chấp nhận tỷ lệ nhất định hàng lỗi đến tay khách hàng và thực hiện biện pháp đổi trả hàng nếu khách hàng khiếu nại. Tuy nhiên, quan điểm này đi ngược với tinh thần tiêu chuẩn và hệ thống này hoàn toàn không có hiệu lực trong tạo ra đầu ra phù hợp với yêu cầu, đồng nghĩa những công ty như vậy không đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Vì sau nói như vậy?
- Điều đầu tiên, mục đích tiêu chuẩn là năng cao sự hài lòng của khách hàng, và kiểm soát đầu ra để đáp ứng yêu cầu khách hàng. Việc chấp nhận tỷ lệ hàng hư như vậy để đảm bảo giá rẻ là chưa phù hợp năng cao sự hài lòng khách hàng về chất lượng đầu ra (tiêu chuẩn về chất lượng không phải tiêu chuẩn hài lòng về giá thành). Điều này nghĩa là chấp nhận hành động khắc phục không hiệu lực, cho sự không phù hợp lập đi lập lại, điều đó nói lên rằng điều khoản 10.2 chưa được đáp ứng.
- Điều thứ 2 nữa, một hệ thống kiểm soát đầu ra không phù hợp mà để đầu ra không phù hợp lọt qua rõ ràng chúng không có hiệu lực trong việc kiểm soát đầu ra không phù hợp, điều khoản 8.6 của điêu chuẩn ISO 9001:2015 nói đến vấn đề này.
Tại sao đầu ra không phù hợp lọt qua chốt kiểm soát sau cùng để kiểm soát chúng hoặc đầu ra khiếu nại khách hàng (do lỗi chất lượng công ty) thì phải thực hiện hành động khắc phục? Bởi vì chúng đã vượt qua hệ thống kiểm soát được thiết kế cho chúng, nghĩa là hệ thống kiểm soát này không hiệu lực trong việc ngăn chặn đầu ra không phù hợp đến tay người tiêu dùng.
Trong trường hợp này, hành động khắc phục không phải đi tìm nguyên nhân tại sao đầu ra không phù hợp xuất hiện mà phải đi tìm nguyên nhân tại sao các chốt kiểm soát không phát hiện chúng, nhằm tìm ra các giải pháp cải tiến lại các biện pháp kiểm soát đã được thiết kế để ngăn chặn chúng hiệu quả hơn.
Có nhiều người hỏi tôi rằng, công nghệ hiện tại của họ tỷ lệ hàng lỗi lên đến 20%, vậy có áp dụng được tiêu chuẩn ISO 9001:2015 không? Thực sự tiêu chuẩn không có yêu cầu nào nói đến công nghệ phải đảm bảo tỷ lệ hàng hư tối đa là bao nhiêu, yêu cầu của tiêu chuẩn là anh làm thế nào để kiểm soát các hàng hư này không cho đến tay khách hàng mà thôi. Như vậy có thể trả lời rằng, Nếu anh thiết kế biện pháp kiểm soát để đảm bảo rằng tất cả hàng hư được kiểm soát không đến tay khách hàng là bạn có thể đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn.
Nguyễn Hoàng Em
Hiện tại, website có tên miền mới www.quantri24h.vn, để xem bài viết mới và đường truyền mạnh truy cập tên miền này.